- Личные местоимения
единственное | множественное | примеры |
mi | я | ni | мы | mi vidas | ni informis |
ci, vi | ты | vi | вы | vi filtris | |
li | он | ili | они | li projektos | ili analizos |
ŝi | она | ŝi fotus |
ĝi | оно | ĝi registras |
ĝi – он, она, оно (для неодушевленных предметов)
vi – используется как вежливая форма ты
- Притяжательные местоимения
образуются прибавлением окончания -a
к личным местоимениям: mia celo, via problemo,
lia aŭtomobilo, ŝia ĉokolado, ĝia aromo, nia grupo, ilia
instituto.
-
Определенный артикль
la употребляется с
существительным, обозначающим
предмет, о котором что-либо
известно. Артикль на русский язык
не переводится (изредка может
переводиться словом "этот").
Отсутствие la равносильно
неопределенному артиклю: Mi vidas
aŭtomobilon. La aŭtomobilo estas nova. При
собственных именах, количественных
числительных и любых местоимениях
артикль обычно не употребляется.
-
Союз kaj – и, а:
Anglio kaj Francio, kvadrato kaj kubo, analizo kaj sintezo, nova
kaj aktiva, vidi kaj informi.
-
Предлоги
- en – в (en Eŭropo)
- el – из (el la aŭtomobilo)
- inter – между, среди (inter ni)
- por – для, за, с целью, для того чтобы (por vi, por analogio,
por foti)
- kontraŭ – против (mi estas kontraŭ la projekto)
У эсперантских предлогов более
узкие и конкретные значения, чем у
русских: Li estas en la kongreso – он на
конгрессе (а не "в конгрессе").
Предлоги могут употребляться в
качестве приставок: internacia –
интернациональный, международный.
- Вопросительные слова
- kiu? – кто?, который?
- kiel? – как?
- kies? – чей?
Слово kiu может
принимать окончания -j и -n: Kiu
estas inĝeniero? Kiel registri la temperaturon? Kies ĉokolado
ĝi estas? Kiujn fruktojn vi vidas?
- Указательные слова
- tiu – тот
- tiel – так
- ties – того (принадлежащий тому).
Слово tiu
может принимать окончания -j и -n:
Tiu vino estas francia. Registru la temperaturon tiel. Ties
aŭtomobilo estas nova. Mi vidas tiujn aromajn fruktojn.
-
Частицы
- ĉi – этот. Выражает приближение.
Если нет противопоставления
"близкое – далекое", то ĉi
также может употребляться в
значении "этот".
- Наречия
- ankoraŭ – еще: Analizu ankoraŭ tri materialojn.
- pli – более, больше:
pli bona лучше; pli rapide быстрее; pli au malpli более или менее;
- Сравнительная степень прилагательных и наречий
образуется с помощью слов pli ... ol
– более ... чем: Tiu ĉi maŝino estas pli nova ol tiu
maŝino.
-
Количественные числительные
- 0 – nul
- 1 – unu
- 2 – du
- 3 – tri
- 4 – kvar
- 5 – kvin
- 6 – ses
- 7 – sep
- 8 – ok
- 9 – naŭ
- 10 – dek
- 11 – dek unu
- 12 – dek du
- 20 – dudek
- 21 – dudek unu
- 69 – sesdek naŭ
- 73 – sepdek tri
- 88 – okdek ok
- 99 – naŭ dek naŭ
- 100 – cent
- 215 – ducent dek kvin
- 1000 – mil
- 1999 – mil naŭcent naŭdek naŭ
- 2001 – du mil unu
- 1000 000 – miliono
Количественные числительные не
могут присоединять окончаний -j
и -n (кроме miliono и формы unuj) и не
влияют на падеж существительного: Mi
vidas homojn. Mi vidas du homojn. Порядковые
числительные образуются с помощью
окончания -a: naŭa – девятый.
Окончание -o превращает
числительное в существительное (unuo
– единица), а окончание -e – в
наречие (due – во-вторых).